उमेश बस्नेत ११ / २७ / २०२४
इस्मा राज्य
इस्मा बाइसे–चौबिसे राज्यकालको एक महत्त्वपूर्ण राज्य थियो। यस क्षेत्रको थामागढी सैनिक ब्यारेकका रूपमा प्रयोग गरिएको थियो, जहाँबाट राज्यको सुरक्षा व्यवस्था गरिन्थ्यो।
इस्माकोट दरबार
इस्माकोट दरबार राजा–रानीहरूको मुख्य निवास र सुरक्षा केन्द्र थियो। यो दरबार इस्मा राज्यको प्रशासनिक केन्द्रका रूपमा परिचित छ। अहिले पनि दरबारका केही अवशेषले यहाँको गौरवमय इतिहासलाई झल्काइरहेको छ। दसैंको समयमा यहाँ विशेष पूजा गरिन्छ।
नेपाल एकीकरणको समय
विसं १८४५ मा बहादुर शाहको सेनासँग पराजित भएपछि इस्मा राज्य नेपालमा गाभियो। यस घटनाले इस्मालाई नेपाली इतिहासमा महत्त्वपूर्ण स्थान दिलायो।
इस्माकोटको नामाकरण
इस्माकोट दरबारको नामबाट गाउँपालिकाको नाम राखिएको हो। अहिले पनि २०६१ सालदेखि यहाँ नेपाली सेनाको वीरभद्रजंग गुल्मको पोस्ट रहेको छ।
थामागढी
थामागढी सुरक्षाका लागि इस्मा राज्यको मुख्य केन्द्र थियो। यो स्थान अहिले पर्यटकीय र ऐतिहासिक महत्त्वको स्थलका रूपमा परिचित छ।
सिकार र स्नान स्थल
इस्मा राज्यका राजाहरूले सिकार गर्ने र रानीहरूले स्नान गर्ने स्थानहरू अहिले पनि यहाँका प्रमुख ऐतिहासिक स्थलका रूपमा अस्तित्वमा छन्।
धार्मिक स्थल - देउराली
देउरालीमा चैतेदसैं र वडा दसैंमा नवदुर्गाको विशेष पूजा गरिन्छ। यहाँ अष्टमीको दिन बलि दिने परम्परा आजसम्म कायम छ, जसले धार्मिक आस्था र परम्परालाई झल्काउँछ।
इस्मा केवल एउटा ऐतिहासिक स्थल होइन, यो एक सांस्कृतिक र धार्मिक धरोहर पनि हो। यहाँका थामागढी, इस्माकोट दरबार, र देउरालीजस्ता स्थानहरूले इस्माको गौरवशाली इतिहासलाई जीवन्त बनाइरहेका छन्। स्थानीय पालिकाको संरक्षण र पर्यटन प्रवर्द्धनका प्रयासले इस्माको महत्त्वलाई अझ उजागर गरेको छ।
राष्ट्रिय समाचार समितिबाट प्राप्त तस्बिरमा पुनःनिर्माणपछि चिटिक्क देखिएको चौबिसे राज्य अन्तर्गत गुल्मीको इस्माकोट ।
